همانطوری که در شکل نشان می‌دهد، هنگامی‌که سیم بکسل از فلکه هرزگرد A عبور میکند و به سمت فلکه کششیادامه مسیر می‌دهد، مسیر آن و جهت نیروی اصلی، T2، اندکی تغییر کرده و منحرف میشود. نیروی عکس العمل عمودی در محور فلکه هرزگرد نسبت به نیروی عکس العمل افقی وارده بر محور فلکه هرزگرد H (a) مقدار کمتری است.
نیروهایی از طریق هر یک سیم بکسلها به دو سمت فلکه کششی و فلکه‌های هرزگرد وارد میشوند که عکس العمل این نیروها در محور فلکه‌ها ایجاد میگردد. مقدار عکس العمل این نیروها متانسب با انحراف جهت سیم بکسلها است که در اثر جابجایی فلکه‌های هرزگرد و فلکه کششی و موقعیت انها با یکدیگر تغییر میکنند. در نتیجه مقدار فشار وارده بر سطح شیار فلکه و محور آنها نیز اثر میگذارد.
نیروهای وارده توسط سیم بکسلها در نقاطی که روی سطح فلکه‌های کششی در دو طرف از آن جدا میشوند با T1 , T2 نشان داده میشوند اختمالاف این دو نیرو در واقع به دلیل مقاومت سطح (اصطکاک) سیم بکسلها با شیار است. مقدار نیروهای سیم بکسل در محلی که از روی سطح فلکه هرزگرد در دو طرف آن جدا شده و آن را ترک میکنند، درحالت استاتیکی مساوی در نظر گرفته میشوند.
با تشکر
مدیر عامل شرکت آسانبر کٌرد صنعت
وبسایت ما :
www.asanbarkurdsanat.ir
اینستاگرام :
https://instagram.com/kurd.sanat
در فلکه کششی نیروی محرکه‌ی آسانسورها عموما از شیار V شکل زیر برش خورده به کار گرفته میشود. در شیار زیر برش خورده توزیع فشار از مقدار صفر در محل شروع تماس آغاز شده تا حداکثر آن در نقطه‌‌‌ای که تماس بین سیم بکسل و شیار قطع میشود ، گسترده شده است و با توجه به کوچکی سطح تماس مقدار فشار در مقایسه با شیارهای گرد بیشتر است.
محور بردار حداکثر مقدار فشار سیم بکسل از محل پایان تماس سیم بکسل و شیار عبور میکند و در این حالت بیشترین فشار در لبه زیر برش اتفاق می‌افتد.
زاویه زیر برش β غالبا بین 90 تا 105 درجه است. در صورتیکه زاویه بیش از 105 درجه باشد سطح تماس کوچکتر شده و باعث افزایش فشار میشود و احتمال خوردگی سیم بکسلها بیشتر خواهد شد. از طرفی زاویه زیر برش کمتر از 90 درجه نیز باعث بزرگتر شدن سطح تماس و کاهش فشار سیم بکسل میگردد و احتمال سرخوردگی ببالا خواهد رفت.
در ضمن مزیت دیگر شیار زیر برش این است که باعث میگردد جریان هوا در زیر سیم بکسل ایجاد شده و باعث خنک شدن آن گردد و همچنین به خاطر سطح تماس زیاد شیار با سیم بکسل در صورت وجود براده فلز از طریق این کانال تخلیه شود.
توزیع فشار در شطح شیار گرد (نیروی عکس العمل توسط شیار فلکه کششی) به صورت یکنواخت می‌باشد. مقدار فشار در شروع تماس سیم بکسلها با شطح شیار صفر بوده و در پایین ترین نقطه شیار به حداکثر می‌رسد. فشار به صورت یکنواخت توزیع شده و سایش در جهت شعاعی در طول قوس تماس به طور یکسان اتفاق می‌افتد.
با توجه به سطح زیاد تماس مقدار فشار کمتری وارد میسود و در نتیجه سیم بکسل از عمر بیشتری برخوردار میگردد. امروزه عموما این نوع شیار در فلکه‌های کششی موتورهای محرکه آسانسورهای پر سرعا بکار گرفته میشود. نسبت قطر فلکه به قطر سیم بکسلها حداقل 40 به 1 می‌باشند، بنابراین میتوان حداقل قطر فلکه کششیرا تا این حد در نظر گرفت .
با توجه به مقدار حداکثر فشار که در یک نقطه اعمال میشود، وقتی سایس در این نوع شیارها اتفاق می‌افتد سیم بکسل بیشتر در شیار فرو می‌رود و به دلیل توزیع یکنواخت فشار، تغییر مکان در تمام نقاط محیطی یکسان است. تغییر مکان سیم بکسل در شیار باعث تغییر زاویه γ شده که با تغییر مشخصات زاویه شیار به تدریج باعث سرخوردگی سیم بکسلها خواهد شد.
این زاویه حدودا بین 30 تا 45 درجه متناسب با آسانسور از سوی سازندگان انتخاب میگردد. در آسانوسرهای پر سرعت با توجه به کارگیری شیارهای U شکل در فلکه‌های کششی و در نتیجه کاهش مقدار نیروی کششی کافی سیم بکسل در پیچش ابتدایی به دور فلکه ، برای افزایش مقدار نیروی کششی در سیم بکسل در آنها از پیچش مضاعف مورد استفاده قرار میگیرد.
در پیچش دوتایی سیم بکسل مقدار زاویه α مجموع دو زاویه α1 و α2 ( به ترتیب در پیچش‌های ابتدایی و ثانویه ) خواهد بود.
این شیار نیروی کششی مناسبی را فراهم میکند و سیم بکسلها به خوبی در داخل شیار می‌نشیند. به دلیل سطح تماس کم سیم بکسلها با سطح شیار فشار زیادی که از طرف شیار به سیم بکسل وارد میشود، ضمن افزایش نیروی کشش در سیم بکسل باعث سرخوردگی سیم بکسل و در نتیجه کاهش عمر آن میگردد.
شیار فوق باعث پهن شدن سیم‌های خارجی و لهیدگی هسته‌ی سیم بکسل میگردد و همچنین به دلیل یرخورد زیاد رشته‌ها با یکدیگر در این نوع شیارها در محل برخوردها خوردگی پدید می‌آید.
به مرور با ایجاد خوردگی در سطح شیار این پدیده باعث تغییر شکل شیار و زوایای آن شده و به دنبال آن باعث تغییر کشش در آن میشود.
سایش شیارها به مرور باعث میشود که سطح شیار V شکل به صورت نشیمن دایره‌‌‌ای با زاویه‌ی تماس (γ) تبدیل شود و در نتیجه با افزایش سطح تماس، ضریب اصطکاک ظاهری و مقدار فشار (فشار مخصوص) کاهش یابد و در نتیجه سیم بکسل در داخل شیار سر بخورد.
جهت جلوگیری از از سر خوردن سیم بکسل گاورنر روی سطح شیار فلکه گاورنر به هنگام فعال شدن ، شیار فلکه‌های گاورنرهای پر سرعت از این نوع انتخاب میگردند. زاویه γ در این شیارها نیز بین 30 تا 45 درجه است. در زاویه 30 درجه مقدار عمر سیم بکسل به 90 درصد و در زاویه 45 درجه عمر مفید خود کاهش می‌یابد.
ایجاد نیروی کششی مورد نیاز در سیم بکسل‌های آسانسور کششی بدون اینکه اثر مخربی به سیم بکسلها و سطح شیار فلکه‌های کششی به جا بگذارد از اهمیت به سزایی برخوردار است.
در آسانسورهای کششی بر حسب نیاز از انواع سیم بکسلها و فلکه کششی به کار گرفته میشوند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- سیم بکسل فولادی و فلکه چدنی
- سیم بکسل فولادی با فلکه چدنی که سطح شیار آنها توسط مواد پلاستیکی ( پلی امید) روکش شده اند و سیم بکسلها با روکش پلاستیکی (پلی اورتان)
- سیم بکسل پلاستیکی با فلکه کششی از جنس آلومینیومی‌و یا مواد پلاستیکی ( پلی آمید)
الف) شیار U شکل
ب) شیار V شکل
ج) شیار V شکل زیر برش خورده
د) شیار U شکل زیر برش خورده
ایجاد نیروی کششی مورد نیاز در سیم بکسل‌های آسانسور کششی بدون اینکه اثر مخربی به سیم بکسلها و سطح شیار فلکه‌های کششی به جا بگذارد از اهمیت به سزایی برخوردار است.
در آسانسورهای کششی بر حسب نیاز از انواع سیم بکسلها و فلکه کششی به کار گرفته میشوند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- سیم بکسل فولادی و فلکه چدنی
- سیم بکسل فولادی با فلکه چدنی که سطح شیار آنها توسط مواد پلاستیکی ( پلی امید) روکش شده اند و سیم بکسلها با روکش پلاستیکی (پلی اورتان)
- سیم بکسل پلاستیکی با فلکه کششی از جنس آلومینیومی‌و یا مواد پلاستیکی ( پلی آمید)
الف) شیار U شکل
ب) شیار V شکل
ج) شیار V شکل زیر برش خورده
د) شیار U شکل زیر برش خورده
این شیار نیروی کششی مناسبی را فراهم میکند و سیم بکسلها به خوبی در داخل شیار می‌نشیند. به دلیل سطح تماس کم سیم بکسلها با سطح شیار فشار زیادی که از طرف شیار به سیم بکسل وارد میشود، ضمن افزایش نیروی کشش در سیم بکسل باعث سرخوردگی سیم بکسل و در نتیجه کاهش عمر آن میگردد.
شیار فوق باعث پهن شدن سیم‌های خارجی و لهیدگی هسته‌ی سیم بکسل میگردد و همچنین به دلیل یرخورد زیاد رشته‌ها با یکدیگر در این نوع شیارها در محل برخوردها خوردگی پدید می‌آید.
به مرور با ایجاد خوردگی در سطح شیار این پدیده باعث تغییر شکل شیار و زوایای آن شده و به دنبال آن باعث تغییر کشش در آن میشود.
حرکت کششی سیم بکسلها در آسانسور کششی که کابین را در طول مسیر حرکت خود جابجا میکنند از اصل نیروی اصطکاک بین دو سطح در حال تماس کمک میگیرند.
اولا اصطکاک بین تماس سیم بکسلها بافلکه کششی که بستگی به نوع جنس آنها دارد و به ضریب اصطکاک استاتیکی معروف است.
ثانیا تابع مقدار زاویه سطح تماس شیار فلکه کششی با سیم بکسل‌هاست .
از طرفی اصطکاک بین فلکه کششی با سیم بکسل به غیر از جنس بستگی به نوع شیار آن (شکل مقطع) دارد مه اصطکاک ظاهری می‌نامند. عموما جنس فلکه کششی از نوع چدنی است و همچنین در مواردی از فلمه‌های آلومینیومی‌و لاستکی نیز استفاده میشود.
در شکل فوق سطح تماس فلکه کششی با سیم بکسلها که زاویه الفا a معروف است و نیز موقعیت فلکه هرزگرد نشان داده شده است. در صورتی که امکان تاب خوردن سیم بکسل به روی فلکه کششی بدون استفاده از فلکه هرزگرد وجود اشته باشد زاویه کشش 180 درجه خواهد بود. البته همیشه امکان اجرای این وضعیت در آسانسورها نبوده و نیاز به نصب فلکه هرزگرد جهت انتقال و جابجایی نیرو به دلیل ابعاد و فواصل بین وزنه تعادل و کابین اجتناب ناپذیر است که در این حالت سطح تماس و زاویه کشش در روی فلکه کششی کاهش می‌یابد.
از طرفی جهت جلوگیری از سر خوردن و نیز توقف دقیق کابین به هنگام همطراز شدن با سطح کف طبقه از شیارهای مناسب هر یک از انواع آنسانسور استفاده میشود. هنگامی‌که موتور الکتریکی به کار می‌افتد حرکت فلکه کششی آغاز میشود و سیم بکسلها بدون اینکه روی سطوح شیار سر بخورند، به همراه فلکه کششی شروع به حرکت میکنند. پس از رسیدن کابین به مقصد نهایی، موتور متوقف و در نتیجه فلکه‌ی کششی نیز متوقف میشود که همزمان سیم بکسلها به دلیل اصطکاک کافی با سطح شیار فلکه‌ی کششی متوقف میشوند.
تعویض سیم بکسل آسانسوریکی از مهم‌ترین مراحل نگهداری و ایمنی در سیستم‌های حمل و نقل عمودی محسوب میشود. سیم بکسلبه عنوان جزء اصلی و کلیدی در عملکرد آسانسور، نقش بسزایی در انتقال بار و مسافر بر عهده دارد. در نتیجه، هر گونه نقص یا آسیب در این جزء می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.
سیم بکسلها به مرور زمان تحت تأثیر عواملی چون فشار بار، شرایط جوی و عدم استفاده صحیح ممکن است دچار سایش یا آسیب شوند. بروز ترک و زنگ‌زدگی در سیم بکسل نشان‌دهنده لزوم تعویض آن است. عدم توجه به این نشانه‌ها می‌تواند منجر به خطرات جدی از جمله سقوط آسانسور و خسارت به کاربران گردد.
فرآیند تعویض سیم بکسل آسانسورشامل مراحل دقیق و فنی است. ابتدا، باید آسانسور از مدار خارج شود تا ایمنی کارگران تأمین گردد. سپس، با استفاده از ابزارهای تخصصی، سیم بکسل قدیمی‌جدا شده و سیم بکسل جدید با استانداردهای لازم نصب میگردد. پس از نصب، تست‌های ایمنی و عملکرد انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که سیستم به درستی عمل میکند.
در نهایت، توجه به زمان‌بندی دوره‌ای تعویض سیم بکسلمی‌تواند به افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های تعمیرات کمک کند. بنابراین، توصیه میشود که مالکان و مدیران ساختمان‌ها به این امر با دقت توجه داشته باشند و از خدمات متخصصان مجرب در این زمینه بهره‌مند شوند. آگاهی و پیشگیری در این حوزه، نه تنها ایمنی مسافران را تأمین میکند، بلکه عمر مفید آسانسور را نیز افزایش می‌دهد.
تعداد صفحات : -1